5. ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ


5.1. Πρωτογενείς παράγοντες νοημοσύνης


 Η νοημοσύνη αποτελεί την ικανότητα του ατόμου να αφομοιώνει νέες πληροφορίες, να επωφελείται από τις εμπειρίες του και να προσαρμόζεται σε νέες καταστάσεις. Είναι μια σύνθετη πνευματική λειτουργία με την οποία το άτομο προσλαμβάνει, κατανοεί και αντιδρά με λογικό τρόπο στα κάθε είδους αισθητηριακά, κινητικά και γλωσσικά ερεθίσματα και προβλήματα.

Οι πρωτογενείς παράγοντες της νοημοσύνης είναι οι εξής:
α) γλωσσική ικανότητα,
β) γλωσσική ευχέρεια,
γ) αριθμητική ικανότητα,
δ) αντίληψη του χώρου,
ε) ταχύτητα αντίληψης,
στ) συλλογιστική ικανότητα,
ζ) μηχανική μνήμη.

5.2. Στάδια νοημοσύνης


 Η νοημοσύνη εξελίσσεται με βάση τα εξής χρονολογικά στάδια:

α) αισθησιο-κινητική περίοδος (από την γέννηση έως το 2ο έτος ηλικίας),
β) περίοδος της προεννοιολογικής σκέψης (από το 2ο έως το 4ο έτος),
γ) περίοδος της διαισθητικής σκέψης (από το 4ο έως το 7ο έτος),
δ) περίοδος των συγκεκριμένων συλλογισμών (από το 7ο έως το 11ο έτος),
ε) περίοδος των αφαιρετικών συλλογισμών (από το 11ο έτος και μετά).

5.3. Δείκτες νοημοσύνης


 Η νοημοσύνη γίνεται αντικείμενο μέτρησης με βάση 2 ψυχομετρικούς δείκτες:

α) νοητική ηλικία και
 β) νοητικό πηλίκο (το κλάσμα της νοητικής ηλικίας προς την χρονολογική ηλικία πολλαπλασιασμένο επί 100).

Ο μέσος όρος του νοητικού πηλίκου είναι 100 στον γενικό πληθυσμό, ενώ η τυπική απόκλιση είναι 15.

 Η μορφή κατανομής της νοημοσύνης στον γενικό πληθυσμό είναι συμμετρική και είναι ποσοτικά η εξής:

Α. ευφυείς: από 116 και άνω (16% του πληθυσμού), με την εξής διάκριση:
1) μεγαλοφυείς: από 146 και άνω (0,13%, δηλ. 1 στους 1.000),
2) εξαιρετικώς ευφυείς: από 131 έως 145 (2%),
3) απλώς ευφυείς: από 116 έως 130 (14%),
Β. μέσα - φυσιολογικά άτομα: από 115 έως 86 (68%, δηλ. τα 2/3 του πληθυσμού),
Γ. νοητικώς υστερούντα άτομα: από 85 και κάτω (16%), με την εξής διάκριση:
1) οριακώς υστερούντες: από 70 έως 85 (14%),
2) νοητικώς καθυστερημένοι: από 69 και κάτω (3%).